Bartoszyce, malownicze miasto położone w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego, skrywa w sobie prawdziwą perełkę architektury obronnej – Bramę Lidzbarską. Ten imponujący zabytek, będący świadectwem burzliwej historii regionu, stanowi nie tylko symbol miasta, ale również fascynującą atrakcję turystyczną, przyciągającą miłośników historii i architektury z całej Polski.

Historia Bramy Lidzbarskiej

Brama Lidzbarska, wzniesiona w 1468 roku, jest najstarszym świeckim zabytkiem Bartoszyc. Została wybudowana jako część średniowiecznych obwarowań miejskich, których budowę rozpoczęto już w 1353 roku. W tamtym okresie była jedną z trzech bram miejskich, obok Bramy Królewieckiej i Sąteczeńskiej (zwanej też Młyńską), strzegących dostępu do miasta.

Na przestrzeni wieków brama przechodziła liczne modyfikacje i przebudowy. W XVIII wieku została rozbudowana, a w XIX stuleciu przekształcono ją w więzienie, które funkcjonowało od 1881 roku. To właśnie dzięki tej adaptacji brama przetrwała do naszych czasów, unikając losu wielu innych średniowiecznych fortyfikacji, które zostały rozebrane, gdy straciły swoje pierwotne znaczenie obronne.

Architektura i wygląd

Brama Lidzbarska to imponująca budowla wzniesiona w stylu gotyckim. Jej charakterystyczna czerwona cegła z białymi wstawkami nadaje jej wyjątkowy wygląd, przypominający okoliczne średniowieczne kościoły wiejskie. Wieża bramy jest kilkukondygnacyjna, z nierównymi poziomami i symetrycznie rozmieszczonymi, małymi oknami, które na przestrzeni wieków były wielokrotnie przebudowywane.

Szczególną uwagę zwracają stożkowate, gładkie i tynkowane na biało wnęki, w których umieszczone są okna. Brama jest częściowo zintegrowana z przylegającymi do niej zabytkowymi mieszczańskimi kamienicami, co tworzy unikatowy architektoniczny zespół.

Dzwony Bramy Lidzbarskiej

Jednym z najbardziej fascynujących elementów Bramy Lidzbarskiej są dwa zabytkowe dzwony. Większy z nich, pochodzący z 1517 roku, jest ozdobiony liściem akantu oraz tarczą herbową z literami N.S. Pierwotnie znajdował się on w wieży bartoszyckiego ratusza, ale po jego zburzeniu w 1819 roku został przeniesiony do bramy. Mniejszy dzwon, zdobiony ornamentem rocaille, został odlany w 1767 roku. Oba te dzwony stanowią nie tylko cenne zabytki, ale również świadectwo bogatej historii miasta.

Zwiedzanie Bramy Lidzbarskiej

Obecnie Brama Lidzbarska jest jedną z głównych atrakcji turystycznych Bartoszyc. Zwiedzając ją, można poczuć ducha średniowiecza i wyobrazić sobie, jak wyglądało życie w mieście przed wiekami.

Brama Lidzbarska jest otwarta dla zwiedzających od poniedziałku do piątku w godzinach 10:00-18:00, a w weekendy od 11:00 do 17:00. Bilety wstępu kosztują 10 zł dla dorosłych i 5 zł dla dzieci i seniorów. Dojazd do bramy jest łatwy – znajduje się ona w centrum miasta, przy placu Konstytucji 3 Maja. Najbliższy parking dla samochodów znajduje się 200 metrów od bramy.

Podczas zwiedzania warto zwrócić uwagę na zachowane elementy średniowiecznej architektury obronnej, takie jak otwory strzelnicze czy ślady po dawnym mechanizmie brony. Na szczycie bramy znajduje się taras widokowy, z którego rozciąga się malownicza panorama Bartoszyc i okolic.

Atrakcje wewnątrz bramy

Wnętrze Bramy Lidzbarskiej, choć wielokrotnie przebudowywane i modernizowane, nadal kryje wiele ciekawostek. Na jednej z kondygnacji można podziwiać zabytkowy mechanizm zegara, który przez lata odmierzał czas mieszkańcom Bartoszyc. W sali na parterze często organizowane są wystawy czasowe, prezentujące historię miasta i regionu.

Okolice Bramy Lidzbarskiej

Brama Lidzbarska stanowi doskonały punkt wyjścia do zwiedzania innych atrakcji Bartoszyc. W bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się zabytkowe kamienice, a nieopodal można zobaczyć pozostałości średniowiecznych murów obronnych. Warto również odwiedzić pobliski kościół św. Jana Ewangelisty, który jest kolejnym przykładem gotyckiej architektury w mieście.

Podsumowanie

Brama Lidzbarska w Bartoszycach to nie tylko imponujący zabytek architektury obronnej, ale również żywe świadectwo burzliwej historii regionu. Jej gotycka bryła, zabytkowe dzwony i bogata historia sprawiają, że jest to miejsce, które koniecznie trzeba odwiedzić podczas pobytu w północnej części województwa warmińsko-mazurskiego. Brama stanowi nie tylko symbol Bartoszyc, ale również punkt wyjścia do poznania fascynującej historii i kultury tego regionu Polski.